باغچه تخم مرغى

باغچه تخم مرغى

    من در یکى از مدرسه‏هاى تازه تأسیس و بزرگ وسط شهر بابل تدریس مى‏کنم. این مدرسه چند باغچه بسیار کوچک داشت که به تازگى در آن نهال‏هایى کاشته بودند. براى این که بچه‏ها به نهال‏ها آسیب نرسانند، دور آن‏ها حصارى بلند کشیده بودند.

    کتاب علوم کلاس اول بخش گیاهان، در مورد انواع برگ‏ها، ساقه‏ها، ریشه‏ها، مراحل رشد گیاهان و... بحث مى‏کند. همیشه دلم مى‏خواست در مدرسه گیاهانى داشته باشیم تا بچه‏ها از ابتداى رویش، شاهد رشد آن‏ها باشند. اما با توجه به امکانات مدرسه، عملاً نمى‏توانستیم از این باغچه‏ها استفاده کنیم. مدت‏ها در این فکر بودم که در کلاسم باغچه‏اى بسازم؛ باغچه کوچکى که ارزان و براى همه گروه‏ها قابل تهیه باشد. ضمناً بتوانیم دانه‏هاى متعدد و متنوعى در آن بکاریم و نحوه رشد و شکل انواع دانه‏ها را با هم مقایسه کنیم.

    چند روزى چشمم به دنبال وسیله مناسبى بود تا این که یک روز آن را یافتم. دیدن شانه‏هاى خالى تخم مرغ که جلوى بقالى گذاشته شده بودند، مرا به یاد باغچه‏هاى کرت بندى شده روستاهاى اطراف شهر انداخت. فرداى آن روز که به کلاس رفتم، از گروه‏ها خواستم هر کدام یک شانه خالى تخم مرغ، مقدارى تخم سبزیجات، یک سینى به اندازه شانه تخم مرغ، و بعضى از گروه‏ها هم خاک بیاورند.

    گروه‏ها شانه‏هاى تخم مرغ را به اندازه‏هاى دلخواه در آوردند. یک گروه مستطیل، یک گروه سه گوش و... روى آن مقدارى خاک ریختند و بعد تخم سبزیجات را به سلیقه خودشان، در هر ردیف که دلشان مى‏خواست، پاشیدند.

    به بعضى از گروه‏ها همین فعالیت را بدون خاک دادم تا تأثیر وجود و عدم وجود خاک را در رشد دانه‏ها مشاهده کنیم. بچه‏ها شانه‏ها را داخل سینى گذاشتند و کنار پنجره کلاس چیدند.

    آن روز کلاس بسیار شادى داشتیم. بچه‏ها با پیش بند و دستکش آن چنان غرق شادى و غرور بودند که قابل وصف نبود؛ چون با دست خودشان باغچه‏اى مى‏ساختند. انگار باغچه تخم مرغى برایشان مثل سفر به کره ماه جالب و حیرت‏انگیز بود. آن‏ها هر روز با شوق فراوان، باغچه‏هایشان را با ظرافت آبیارى مى‏کردند. بعضى گروه‏ها چون دوست داشتند زودتر گیاهشان رشد کند، هر زنگ تفریح به باغچه‏ها آب مى‏داند. من هم چیزى نمى‏گفتم تا در پایان مدت تعیین شده، باغچه‏ها را با هم مقایسه کنیم.

    بعد از چند وقت تخم‏ها جوانه زدند و سر از خاک بیرون آوردند: تربچه، جعفرى، تره، ریحان و...

    چه باغچه‏هاى رنگارنگ و زیبایى! آن وقت بچه‏ها برگ‏ها را بررسى کردند، ریشه‏ها را کنار هم گذاشتند و به مقایسه ساقه‏ها با هم پرداختند.

    چند باغچه به خاطر آبیارى زیاده از حد خراب شد و از بین رفت. این نتیجه‏اى بود که خود گروه‏ها به آن مى‏رسیدند و چه قدر زیبا بود وقتى خودشان جواب سؤال هایشان را یافتند.

    باغچه هایى که دانه‏هاى سبزیجات بدون خاک در آن‏ها کاشته شده بودند، فرضیه ما را که »گیاهان براى رشد به خاک نیاز دارند«، با یک سؤال تازه رو به رو کردند. چون در باغچه بدون خاک گیاه رشد کرد، ولى سرعت رشد آن خیلى کم‏تر از باغچه‏هاى دیگر بود و زودتر هم زرد شد.

    این تجربه جالب و شاد و هیجان‏انگیز، علاوه بر یاد گرفتن درس برگ‏ها و... یک درس جالب براى من و بچه‏ها داشت:

    آنچه را که نیازمان بود، به سادگى و فقط با دقت به محیط اطراف، به دست آوردیم. درس دادیم و در کلاس گردش علمى کردیم.

    اما این سؤال همچنان برایم ماند که: در شانه تخم مرغ چه ماده‏اى بود که بدون حضور خاک، به گیاه اجازه رشد مى‏داد؟

 ای که با نامت جهان اغاز شد دفتر من هم به یادت باز شد
با عرض سلام وخسته نباشید خدمت جناب اقای همتی وکلیه
عزیزانی که از این وبلاگ بازدید می فرمایند.
تحلیلی مختصر بر باغچه تخم مرغی
هیچ رشذی بدونه زحمت ممکن نیست.
چند مطلب کوتاه در رابطه با باغچه تخم مرغی:درابتدا باید به متولیان این طرح تبریک گفت گه در مدارس ما هر چند به صورت اندک چنین طرحهای که محتاج صبر وحوصله فراوان مسئولین مربوطه می باشد صورت گرفته است .فعالیتی که در باغچه تخم مرغی صورت گرفته است نمونه کاملی از خلاقیت توسط معلم وشاگردان می باشد که بدونه همکاری هر کدام از انها شاید به موفقیت نمی رسیدند.
این طرح بر اساس تفکر واگرا وبر مبنای تشویق خلاقیت در کودکان وپرورش خلاقیت در انها صورت گرفته است.خلاق بودن معلم کلاس باعث شده است که فضای کلاس به یک فضای کاملا طبیعی وشاد تغییر پیدا کند وباعث بدست آوردن تجارب گرانبهای برای کودکان در زمینه رشد گیاهان وپرورش آنها شده است.باغچه تخم مرغی که کودکان قبل از این انها را مشاهده نکرده بودند باعث می شود که کودکان ذر زمینههای دیگر نیز خلاقیت نموده وبه فعالیتهای اینچنینی دست بزنند.
در این طرح اشکالاتی وجود دارد که به طور خلاصه به آنها اشاره خواهم نمود.
قبل از اینکه این طرح اجراءشود بهتر بود از عقاید ونظریات کودکان در این زمینه استفاده می شود وانها را تشویق به فکر کردن وتفکر در مورد چگونگی انجام دادن کار می کردیم که نظرات وپیشنهادات انها می توانست در اجراءکردن طرح به ما کمک نمائید.
یک هفته قبل از اجرای طرح باید مشاهده صورت می گرفت وکودکان از نزدیک با یک باغچه وچگونگی شکل گیری آنها آشنا شده ودرحین این فعالیت کودکان را به بحث وگفتگو می کشانیم ودر قالب فعالیتها وتعاملات محتوا را طراحی وکودکان را با فعالیت مورد نظر آشنا نموده و انها را برای این فعالیت اماده می نمائیم.وابتدا در قالب اطلاعات ساده آنها را با مفهوم گیاه وبعد باغچه وچگونگی رشد وفواید آنها اشنا نموده وانها را در حین انجام فعالیت ازاد بگذاریم تا در مورد باغچه وگیاهان صحبت کنند.
در حین انجام فعالیت باید از کودکان خواسته شود مشاهدات خود را در طول مدت رشد گیاهان وجوانه زدن وشکل گیری باغچه یادداشت کنند وتوجه آنها را به جوانه زدن گیاهان جلب نمائیم ودر حین فعالیت میتوانیم سئوالاتی از کودکان بپرسیم مانند:ایا گیاهان در تاریکی هم رشد می کنند-آیاگیاهان بدونه نور هم رشد میکنند.چه کار کنیم تا گیاهان سریعتر رشد کنند.
همچنین می توانیم به کودکان کمک کنیم تا نمودارها وجدولهای را رسم نموده وروشهای تثبیت فعالیت ومشاهدات ونتایج خود را ارائه ددهند وهر روز گزارش خود را از فغالیت در حال انجام شرح داده وکارها وفعالیتهای خودشان را ثبت نمایند.
در این طرح اهداف زیر دنبال میشود .
 ۱
ایجاد حس اعتماد بنفس وامنیت خاطر در کودکان
۲تشویق وپرورش استقلال طلبی وخلاقیت کودک
۳پرورش حس زیبا شناسی در کودک
۴پرورش عادات مفید در کودک به منظور تندرستی وایجاد مهارتهای که برای تطبیق شخص با محیط لارم است
۵باعث بدست آوردن تجارب گرانبهای برای کودکان در زمینه رشد گیاهان شده است
۶کودک برای نخستین بار با گوشه ای از طبیعت رابطه برقرار کرده است
زیباترین اهنگی که از زمین به گو ش خداوند میرسد خنده کودکان می باشد.